Mide kanseri, sindirim sisteminin önemli bir parçası olan midede ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Her ne kadar kesin nedeni tam olarak bilinmese de, mide kanseri gelişiminde rol oynayan birçok risk faktörü tanımlanmıştır. Bu risk faktörlerinin farkında olmak ve zamanında tarama yaptırmak, hastalığın erken teşhis edilmesi açısından hayati öneme sahiptir.
Mide Kanseri Risk Faktörleri
Mide kanserinin oluşmasında genetik, çevresel ve yaşam tarzına bağlı birçok faktör etkili olabilir. Bu faktörlerden bazıları aşağıda detaylı olarak listelenmiştir:
- İleri yaş ve cinsiyet: Mide kanseri riski, özellikle 72 yaş ve üzerindeki erkeklerde daha yüksektir.
- Beslenme alışkanlıkları ve sigara: Tütsülenmiş, tuzlanmış, turşuya basılmış veya yüksek tuz içeren yiyecekler ile nitrat ve nitrit gibi katkı maddeleri mide kanseri riskini artırır. Buna karşılık, taze sebze ve meyve tüketimi, yüksek dozda C vitamini alımı, sarımsak, yeşil çay ve aspirin gibi bazı besin ve takviyeler koruyucu etki gösterebilir.
- Helikobakter Pilori (H. pylori) enfeksiyonu: Bu bakteri, mide mukozasında kronik iltihaba yol açarak kansere zemin hazırlayabilir.
- Geçirilmiş mide ameliyatları mide mukozasında yapısal değişikliklere neden olabilir.
- Menetrier hastalığı: Hipoproteinemik hipertrofik gastropati olarak bilinen bu durum mide kanseri ile ilişkilidir.
- Kronik atrofik gastrit ve pernisiyöz anemi gibi mideyi etkileyen kronik durumlar da riski artırır.
- A kan grubu: A kan grubuna sahip kişilerde mide kanseri riski daha yüksektir.
- Aile öyküsü: Aile bireylerinde mide kanseri öyküsü olan kişilerde risk daha fazladır. Herediter diffüz gastrik kanser (HDGC), CDH1 gen mutasyonu (yaklaşık %50 pozitif) bu grup içinde yer alır.
- Genetik sendromlar: HNPCC (Lynch sendromu), Li-Fraumeni sendromu, ailesel adenomatöz polipozis gibi genetik bozukluklar mide kanseri ile ilişkilidir.
- Genetik mutasyonlar: Gastrik kanserde en sık tespit edilen genetik bozukluklardan biri Cox-2 genidir.
Mide Kanseri Belirtileri
Mide kanseri genellikle sinsi bir şekilde ilerler ve erken dönemde belirgin semptomlara neden olmayabilir. Bu nedenle aşağıdaki belirtilere dikkat etmek önemlidir:
- Yemek sonrası şişkinlik ve hazımsızlık
- Bulantı ve kusma
- Kilo kaybı ve iştahsızlık
- Gizli mide kanamaları nedeniyle halsizlik ve yorgunluk
- Yutma güçlüğü, gıdaların takılması hissi
- İleri evrelerde sarılık ve karın içinde sıvı birikimi (asit)
Mide Kanserinde Erken Tanının Önemi
Gelişmiş endoskopik cihazlar ile yapılan gastroskopi sayesinde mide kanserinin öncüsü olan lezyonlar kolaylıkla saptanabilmektedir. Erken evrede teşhis edilen mide kanserleri, ameliyatsız endoskopik yöntemlerle başarıyla tedavi edilebilmektedir.
Mide Kanseri Tanı Süreci
Tanı koymak için endoskopi, biyopsi, bilgisayarlı tomografi (BT) ve PET taramaları gibi çeşitli yöntemler kullanılır. Tanı konulduktan sonra hasta multidisipliner tümör konseyinde değerlendirilerek kişiye özel bir tedavi planı oluşturulur.
Mide Kanseri Tedavi Yöntemleri
Erken Evre Mide Kanseri
Erken dönemde tespit edilen mide kanserlerinde endoskopik rezeksiyon teknikleriyle (EMR/ESD) tümör çıkarılabilir. Bu yöntemle hastalar cerrahiye gerek kalmadan tedavi edilebilir.
İleri Evre Mide Kanseri
Daha ileri evrelerde kemoterapi ve/veya radyoterapi ile tümör küçültülerek cerrahi müdahaleye hazırlanılır. Cerrahi yöntemler şunlardır:
- Laparoskopik cerrahi
- Robotik cerrahi
- Açık mide kanseri ameliyatı
Cerrahinin başarısında en önemli faktörlerden biri, mide ile birlikte çevresel lenf bezlerinin geniş kapsamlı olarak çıkarılmasıdır. Bu durum sağ kalımı doğrudan etkiler.
HIPEC (Sıcak Kemoterapi)
Seçilmiş ileri evre mide kanseri vakalarında, karın boşluğuna sıcak kemoterapi uygulanarak tümör yükü azaltılabilir. Bu yöntem genellikle cerrahi ile birlikte uygulanır ve deneyimli merkezlerde gerçekleştirilmelidir.
Sonuç
Mide kanseri, sinsi ilerleyen ancak erken tanı ile büyük ölçüde tedavi edilebilen bir hastalıktır. Yaşam tarzı değişiklikleri, düzenli kontroller ve risk faktörlerine dikkat etmek, mide kanserine karşı en güçlü korunma yollarıdır. Günümüzdeki modern tanı ve tedavi yöntemleri sayesinde mide kanseri ile mücadelede başarı oranları giderek artmaktadır.
